Κατά την Μυθολογία, η Τορώνη ήταν σύζυγος του Πρωτέα, γιού του Ποσειδώνα. Ίχνη προϊστορικών οικισμών της 3ης π.Χ. χιλιετίας και πολλά άλλα απομεινάρια αρχαίων, παλαιοχριστιανικοί και βυζαντινοί ναοί, κάστρα κ.α. μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικείται συνεχώς από την Νεολιθική εποχή. Την αρχαία Τορώνη την ίδρυσαν Χαλκιδείς άποικοι τον 8ο αιώνα π.Χ.. Τον 5ο π.Χ. αιώνα η Τορώνη ήταν από τις σημαντικότερες πόλεις της Χαλκιδικής. Είχε δικό της νόμισμα και αποτελούσε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Ο Θουκυδίδης εξιστορεί ότι το 423 π.Χ. την κατέλαβε o Σπαρτιάτης Βρασίδας. Το 348 π.Χ. η πόλη περιήλθε στο κράτος του Φιλίππου Β'. Το 168 π.Χ. την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι και η πόλη παρήκμασε. Στην ΒυΖαντινή εποχή η περιοχή ήταν μετόχια αγιορείτικων μονών. Τα ισχυρά τείχη της κ.α. κτίσματα καταστράφηκαν το 19ο αιώνα, όταν οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν τους γρανιτόλιθους, με τους οποίους ήταν χτισμένα, για την επίστρωση κεντρικών οδών της Κωνσταντινούπολης και της Θεσσαλονίκης.Σύμφωνα με τα πρόσφατα αποτελέσματα των ανασκαφών, διαπιστώθηκε οτι o χώρος κατοικείται συνέχεια από το τέλος της νεολιθικής εποχής έως την τουρκοκρατία. Εχουν βρεθεί αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, είναι όμως πολύ αποσπασματικά, αφού έχουν καταστραφεί λόγω της συνεχούς χρήσης του χώρου.Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τους ανασκαφείς στο νεκροταφείο του οικισμού της εποχής σιδήρου, η διάρκεια του οποίου θεωρείται οτι καλύπτει το διάστημα από τα τέλη τoυ 2ου αι. έως τα μέσα τoυ 9ου αι.. Στο νεκροταφείο αυτό ανασκάφηκαν 134 τάφοι, των οποίων οι 118 περιείχαν καύσεις και 16 απλούς ενταφιασμούς. Ήρθαν στο φως 500 αγγεία, που είχαν χρησιμοποιηθεί, είτε ως τεφροδόχοι, είτε ως κτερίσματα των νεκρών.

Λαογραφικό Μουσείο Ακτή Ελιάς
Νικήτη Ξενοδοχείο ATHENA PALLAS
T.K. 63088
ΤΗΛ.: 23750 81410

Λαογραφικό Μουσείο Ν. Τρίγλιας
Ν. Τρίγλια
T.K. 63200
ΤΗΛ.: 23730 51205

Λαογραφικό Μουσείο Αφύτου
Άφυτος
T.K. 63077
ΤΗΛ.: 23740 91239 (Τοπ. Συμβ.)

Λαογραφικό Μουσείο Αρναίας
Αρναία
T.K.63074
ΤΗΛ.: 23720 22323

Λαογραφικό Μουσείο Πολυγύρου
Πολύγυρος Οικία Καραγκάνη
T.K. 63100
ΤΗΛ.: 23710 22619(Δήμος)

Μουσείο Αλιευτικών Σκαφών & Εργαλείων
Ν. Μουδανιά Περιοχή Τζιτζιφιές
T.K. 63200
ΤΗΛ.: 23730 26166

Λαογραφικό Μουσείο Βιθυνία
Ν. Μουδανιά Περιοχή Αλμύρας, Οικία Τούρκου Χατζή Οσμάν
T.K. 63200
ΤΗΛ.: 23730 21368

Μουσείο Πετραλώνων
Πετράλωνα Βουνό Κατσικά
T.K. 63200
ΤΗΛ.:23730 71671

Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου

Το Μουσείο Πολυγύρου φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά αρχαιολογικά ευρήματα από όλη τη Χαλκιδική, που παρουσιάζουν σημαντική πολιτισμική ιστορία από τα προϊστορικά ήδη χρόνια. Στον προθάλαμο του Μουσείου εκτίθενται διάφορα ενεπίγραφα και ανάγλυφα μνημεία των κλασικών και των ελληνιστικών χρόνων: Οι επιγραφικές μαρτυρίες προέρχονται από επιτάφιες στήλες, μαρμάρινες ή πώρινες, αλλά και από λίθινες επιφάνειες στις οποίες έχουν χαραχθεί συμβόλαια αγοραπωλησίες σπιτιών και αμπελιών. Άξιο μνείας είναι επίσης ένα τμήμα αναθηματικού αναγλύφου από την Ποτίδαια του 4ου αιώνα π.Χ. 

Την εικόνα συμπληρώνουν χαρακτηριστικά προϊόντα της τοπικής γραπτής αλλά και ακόσμητης κεραμικής καθώς και της επείσακτης – αττικής και κορινθιακής –, που πλαισιώνονται από χάλκινα και ασημένια κοσμήματα. Χρονολογούνται στην αρχαϊκή και την κλασσική περίοδο και προέρχονται από συλλογές – δωρεές αρχαιόφιλων κατοίκων του Πολυγύρου. Στην αίθουσα οι αρχαιότητες έχουν εκτεθεί κατά τοπογραφικές ενότητες. Ένας ημιτελής κούρος από τη θάλασσα της Ολυμπιάδας (αρχαία Στάγιρα) αντιπροσωπεύει τη γλυπτική της αρχαϊκής περιόδου στη Χαλκιδική. 

Τα ευρήματα των ανασκαφών της Τορώνης ανάγονται στην εποχή του Χαλκού και την υπομυκηναϊκή περίοδο, το μεγαλύτερο μέρος τους όμως προέρχεται από την πρωτογεωμετρική περίοδο. Δύο μόνο δείγματα πηλοπλαστικής ανήκουν στα κλασικά χρόνια. Προϊόντα κεραμικής και μεταλλοτεχνίας (όπλα, κοσμήματα) των υστεροαρχαϊκών και των κλασικών χρόνων βρέθηκαν κυρίως σε τάφους σε διάφορες περιοχές της Χαλκιδικής, όπως στο Καστρί Πολυγύρου, στην Άφυτο και στο Νέο Μαρμαρά, στα Πλανά και στα Πυργαδίκια. Από το εκτεταμένο νεκροταφείο της αρχαίας Ακάνθου στην Ιερισσό παρουσιάζονται μερικά χαρακτηριστικά σύνολα κτερισμάτων από την αρχαϊκή μέχρι και την ελληνιστική περίοδο. Τους νεκρούς συνόδευαν πήλινα αγγεία, ειδώλια και προσωπικά αντικείμενα, όπως πολύτιμα κοσμήματα, χάλκινα ή χρυσά, αντιπροσωπευτικά δείγματα της φημισμένης μακεδονικής χρυσοχοΐας. 

Πληρέστερη εικόνα της ανθρώπινης δραστηριότητας και των επιτευγμάτων της στην αρχαιότητα έχει ο επισκέπτης από τα ευρήματα της Ολύνθου, της μοναδικής πόλης στη Χαλκιδική που μέρος της ανασκάφηκε συστηματικά. Θέση κατοικημένη ήδη από τη νεότερη νεολιθική και τη χαλκολιθική εποχή, όπως και ο γειτονικός οικισμός του Αγίου Μάμαντα, προσφέρει τη δυνατότητα γενικότερης ενημέρωσης για την τέχνη των περιόδων αυτών, αλλά κυρίως για την ιστορία και την τέχνη της αρχαϊκής και κλασικής Ολύνθου, της πόλης – κράτους με την πολύπτυχη δραστηριότητα στη δημόσια και ιδιωτική ζωή. 

Από το ιερό του Άμμωνα Δία της αρχαίας Αφύτιος στη σημερινή Καλλιθέα εκτίθενται πήλινα μέλη από τη στέγη του ναού, διακοσμημένα με γραπτή και ανάγλυφη διακόσμηση, ένα μαρμάρινο κεφάλι Διονύσου και κομμάτια αγγείων που σώζουν επιγραφές. Τα δύο επιτάφια μαρμάρινα αγάλματα των χρόνων της ρωμαιοκρατίας (1ος αιώνας π.Χ.) προέρχονται από ταφικό κτίσμα που βρέθηκε στο Στρατώνι. Την έκθεση συμπληρώνουν σχέδια και φωτογραφικό υλικό. 

Σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα εκτίθεται η ιδιωτική συλλογή Λαμπρόπουλου που αποτελεί δωρεά της οικογένειας προς το Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου. 

Επιτρέπεται η φωτογράφηση με φορητή μηχανή χωρίς φλας. Με ειδική άδεια επιτρέπεται η χρήση τρίποδα, φλας και η βιντεοσκόπηση. 

Ανοικτά κάθε μέρα εκτός Δευτέρας από τις 08:30 έως τις 15:00. 

Υπηρεσιακή Μονάδα: ΙΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων Τ.Κ. 631 00, Πολύγυρος Τηλέφωνο: 23710 22148 

Ε-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.